Zamek – brama zamkowa.

post z 13 marca 2014

 Brama zamkowa była najsłabszym ogniwem w całym założeniu obronnym. Prawie każdy pierwszy atak na gród, warowne miasto czy zamek rozpoczynał się od szturmu na bramę. Zdobycie bramy w dużej mierze przyczyniało się do zawładnięcia przez atakujących danym obiektem gdyż mogła przez nią przejść jednorazowo większa ilość napastników. Szturmując mury zamkowe np. przystawiając do nich drabiny na ich szczycie mógł być tylko jeden atakujący co znacznie ułatwiało obronę. Nawet przedostanie się kilku napastników nie było tak groźne jak zdobycie bramy. Z tego też powodu brama jako najsłabszy punkt była najlepiej broniona.
  Pierwotnie zbudowana była z grubych, twardych desek, od wewnątrz zamykana na drewniane belki zakładane na specjalne uchwyty zamocowane w bramie lub murze. Dodatkowo podczas oblężenia od środka bramę taką wzmacniano obkładając ją kamieniami, ziemią, drewnem aby tylko utrudnić jej otwarcie.

 X wiek – na łuki i strzały taka brama wystarczała.

XII wiek – zdobycie bramy, widoczne wewnętrzne jej zabezpieczenia,
ganki wzdłuż murów, taczki do przewozu ziemi.

Z biegiem lat na drewniane skrzydła bramy nabijano żelazne ćwieki utrudniające jej rozbicie toporami. W późniejszym czasie w murze obronnym budowano dodatkową wieżę a w niej mocowano skrzydła bramy. Przed samą bramą w specjalnych prowadnicach zakładano żelazną kratę tzw. bronę, która w razie niebezpieczeństwa była opuszczana na linach lub łańcuchach. Ponadto nad wjazdem umieszczano machikuły (wysunięte przed mury drewniane ganki) i z nich lano na atakujących gorącą wodę, smołę, rzucano kamienie itp. 

Na napastników zrzucano między innymi kamienie.

  Kolejną przeszkodą utrudniającą zdobycie bramy było budowanie nad otaczającą budowlę fosą suchą lub z wodą mostu zwodzonego. Zakończenie takiego mostu tuż przy bramie było podnoszone na łańcuchach do góry, zamykało to dodatkowo wjazd a przed bramą tworzyła się pusta przestrzeń. Będący na nim napastnicy byli łatwym celem dla obrońców.

  Wieże bramne miały różne kształty i zabezpieczenia. Pomieszczenia na górze takiej budowli służyły głównie za posterunek straży a zamiast okien światło dzienne wpuszczały liczne strzelnice.  

  Gdy z upływem czasu takie zabezpieczenie bramy wydawało się być za słabe stawiano przed zamkiem drugą, równie obronną bramę. Między obiema bramami wjazd prowadził przez wymurowaną wąską „szyję”. 

Zamek w Dover (XIII w.)- widoczna główna brama broniona przez dwie baszty, drewniany most (łatwy do zniszczenia w razie ataku) potem przejazd do drugiej bramy po wąskim moście nad fosą a dalej kolejna brama z poprzedzającym ją wąskim przejazdem.

Takie rozwiązania wjazdu wykorzystywano w średniowieczu w miastach otoczonych murami obronnymi np. Kraków a wysuniętą budowlę nazywano Rondlem lub Barbakanem.

 Krakowski Barbakan i Brama Floriańska

  Oczywiście nie w każdym zamku takie zabezpieczenia wejścia były stosowane. Głównie ograniczano się do wieży wraz z okutą bramą, brony i mostu zwodzonego.

Zamek Cesis na Łotwie (XVI w.) – ciekawe rozwiązanie bramy wjazdowej.
Baszta znajduje się nad fosą na środku mostu.

 Przykład innego rozwiązania obronnego wjazdu. Oto jedna z licznych bram
prowadząca na Kreml.

  Powyższy tekst bardzo ogólnie opisuje bramę zamkową. Każda budowla w zależności od swojego przeznaczenia czy ukształtowania terenu miała inną bramę, inne mury obronne, baszty itp. jednakże ogólne ich zastosowanie wszędzie było takie same.